ساختار موسیقایی قصیده ی «فلسفه الحیاه» بر پایه مکتب فرمالیسم

Authors

حسن گودرزی لمراسکی

معصومه خطی دیزآبادی

abstract

چکیده رویکردهای متن محور در بررسی متن ادبی در قرن بیستم تحت تأثیر دیدگاه­های مبتنی بر زبانشناسی شکل گرفتند. در این  میان زبانشناسان روس و مکتب فرمالیسم روسی در تحوّل نقد ادبی قرن بیستم سهم به­­­­­سزایی داشتند. به گونه­ای که در تحلیل متن ادبی معتقد بودند که تمام چیزهای ارزشمند یک اثر در خودش نهفته است و عواملی مانند ظرف تاریخی­، ساخت اثر  یا هدف از آن و زندگی شاعر در درجات بعدی اهمّیّت قرار دارد. فرمالیسم در ادبیّات ملل گوناگون به خصوص ادبیّات روسی با ظهور بزرگانی چون یاکوبسن­، شکلو­فسکی و... جلوه­­گر است و در ادبیّات ­عرب وامدار تلاش­های لفظ محور بزرگانی چون جاحظ و قدامه بن جعفر و عبدالقاهر جرجانی است و نشانه­های آن در ادبیّات معاصر عرب در آثا­ر بزرگانی چون أمین نخله­، صلاح عبدالصَّبور و... قابل مشاهده است. ایلیا ابوماضی نیز، از جمله شاعرانی است که به ارتباط بین لفظ و معنا اهمّیّت می­دهد. بررسی فرمالیستی قصیده­ی­ «­فلسفه­الحیاه­» ـ اثر این شاعر نامدارـ ازجنبه­ی موسیقی­که سهم عمده­ای را در فرایند برجسته­سازی این قصیده بر­عهده دارد­، نشان از ارتباط داشتن شکل با محتوای این قصیده دارد­؛ زیرا قصیده از ساختاری منسجم و یکپارچه برخوردار است. ایلیا نه تنها در شعر، آهنگ حاصل از وزن عروضی به وجود آورده است­؛ بلکه توانسته است حالاتی ملایم توأم با آرامش و تفکّر را که با موضوع شعر مرتبط است­، ایجاد نماید و با ایجاد این تناسب باعث برجسته سازی این قصیده گردد.  کلید واژه­ها: ، فرمالیسم، موسیقی، ایلیا ابو­ماضی­، فلسفه الحیاه­.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ساختار موسیقایی قصیده‌ی «فلسفه الحیاه» بر پایه مکتب فرمالیسم

چکیده رویکردهای متن محور در بررسی متن ادبی در قرن بیستم تحت تأثیر دیدگاه­های مبتنی بر زبانشناسی شکل گرفتند. در این  میان زبانشناسان روس و مکتب فرمالیسم روسی در تحوّل نقد ادبی قرن بیستم سهم به­­­­­سزایی داشتند. به گونه­ای که در تحلیل متن ادبی معتقد بودند که تمام چیزهای ارزشمند یک اثر در خودش نهفته است و عواملی مانند ظرف تاریخی­، ساخت اثر  یا هدف از آن و زندگی شاعر در درجات بعدی اهمّیّت قرار دارد. ف...

full text

مظاهر عالم هورقلیا در فلسفه ی اشراق و مکتب شیخیه

در تعریف لغوی واژه­ی هورقلیا اگرچه آرای متنوّعی در باب یونانی، سریانی و عبری بودن آن وجود دارد، می­توان دقیق‌ترین تعریف را «خورکلپا» به معنای جسم خورشیدی دانست که ریشه در فرهنگ و زبان ایران باستان دارد. در جهان‌شناسی حکمت اشراق، عالم هورقلیا را می­توان با عالم صور معلقه، اشباح مجردّه، عالم مثال و عالم خیال منفصل یکی دانست. ضمن آن­که در مکتب شیخیه، با توجه به رویکرد کلامی آن مکتب، عالم ملکوت نیز م...

full text

تحلیل و بررسی قصاید خاقانی بر پایه ی نظریه فرمالیسم

چکیده : خاقانی یکی از برجسته ترین شاعران صاحب سبک در قرن ششم هجری است. زبان عالمانه ی مشحون از اصطلاحات علمی روزگار، ترکیبات بدیع و تخیلات قوی شاعرانه که همگی آنها در شبکه ای از تناسبات لفظی و معنوی شکل می گیرد، سبب شده است که زبان شعر او پرطنین و توجه برانگیز و در عین حال معنای شعر او دشوار و مبهم گردد. توجه فراوان شاعر به فرم و صورت و میل سیری ناپذیری او به انواع تناسبات و ملائمات ادبی، شعر...

15 صفحه اول

تحلیل روانشناسی شخصیت و زندگی فریدون در شاهنامه فردوسی بر پایه ی مکتب روانکاوی زیگموند فروید

هر داستان یک تجربه ی عینی یا ذهنی از زندگی انسان است. کند و کاو در لایه های درونی داستان ها و حوادث و شخصیت ها و انگیزه ها و اندیشه هایشان همیشه از دغدغه های ذهن جستجو گر و پویای خوانندگان حرفه ای داستان هاست. یکی از مهمترین و تاریخ سازترین شخصیت های شاهنامه یعنی فریدون در این گفتار مورد کنکاش و بررسی روانکاوی قرار گرفته است.

full text

ناقوس بوسیدن در قصیده ی ترسائیه‌ی خاقانی

ناقوس بوسیدن در قصیده‌ی ترسائیه‌ی خاقانیچکیدهآن‌چه در این پژوهش بررسی خواهد شد، بیت زیر از قصیده‌ی «ترسائیه»ی خاقانی است:روم ناقوس بوسم زین تحکّم شوم زنّار بندم زین تعدّادر سال‌های اخیر، برخی از شارحان در ضبط واژه‌ی «بوسم» در بیت یاد شده از خاقانی، تردید کرده و باور دارند که این واژه تصحیف «نوشم» (صورت کوتاه‌شده‌ی نیوشیدن) و به معنای شنیدن است و سخن خاقانی را در این بیت نه ناقوس بوسیدن، بلکه ناقوس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
نقد ادب معاصر عربی

Publisher: دانشگاه یزد

ISSN

volume 4

issue 6 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023